ಲೇಖಕರು : ಪ್ರಕಾಶ ಗಿರಿಮಲ್ಲನವರ

ಮಡಿವಾಳ ತಂದೆಗಳ ಬಟ್ಟೆಗಳ ನಾನೊಗೆವೆ

ಹಡಪದಪ್ಪಣ್ಣಗಳ ಕ್ಷೌರವನು ನಾಗೈವೆ

ಡೋಹರ ಕಕ್ಕಯ್ಯಂಗೆ ತೊಗಲ ಹದ ಮಾಡುವೆ

ವೀರ ಹರಳೇಶಂಗೆ ಜೋಡ ನಾ ಮಾಡಿಡುವೆ

ಮಾರಯ್ಯ ತಂದೆಗಳ ಕಟ್ಟಿಗೆಯ ನಾ ಹೊರುವೆ

ಧೀರ ಕೇತಯ್ಯಗಳ ಬುಟ್ಟಿಯನು ನಾ ಮಾಳ್ಪೆ

ನುಲಿಯ ಚಂದಯ್ಯಗಳ ಹಗ್ಗ ಕಣಿಯಗೈವೆ

ಸಲೆ ಮಾದಾರ ಚೆನ್ನಂಗಳಂಬಲಿಯ ಮಾಡಿಡುವೆ

ಶಿವದಾಸಮಯ್ಯಗಳ ಬಟ್ಟೆಗಳ ನಾ ಮಾಳ್ಪೆ

ತವೆ ಶಂಕರಯ್ಯಗಳ ಕಪನಿಯನು ನಾ ಹೊಲಿವೆ

ಅಮುಗೆ ಸಿದ್ಧೇಶಂಗೆ ಪಾಕವನು ನಾಗೈವೆ

ಕುಂಬಾರ ಗುಂಡಯ್ಯ ನಾಂ ಮಡಿಕೆಯಂಗೈವೆ

ಸಂಭ್ರಮದಿ ಪ್ರಭುವಿಂಗೆ ಮದ್ದಳೆಯ ಬಾರಿಸುವೆ

ಆವಾವ ಕಾಯಕವ ಮಾಡಿದೊಡು ಬಸವೇಶ

ಆವಗಂ ಶರಣರು ಸೇವಿಪೆನು ಬಸವೇಶ

-ಅಥಣಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು

               ಇದು ಶ್ರೀಮದಥಣಿ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ರಚಿಸಿದ ಪದ್ಯ. ಈ ಪದ್ಯವನ್ನು ಸಿದ್ಧಗಂಗಾಮಠದ ಲಿಂ. ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಡಾ. ಶಿವಕುಮಾರ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಬೆಳಗಿನ ಲಿಂಗಪೂಜಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಹಾಡನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಶ್ರೀಮಠದ ಸಿದ್ಧಗಂಗಾ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ಪುಟದಲ್ಲಿ ‘ಆವಾವ ಕಾಯಕವ ಮಾಡಿದಡೆಯೂ ಬಸವೇಶ | ಆವಗಂ ಶರಣರನು ಸೇವಿಪೆನು ಬಸವೇಶ’ ಎಂಬ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಹಾಡಿನ ಸಾಲನ್ನು ಘೋಷವಾಕ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತ ಬಂದಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಗತಿ.

               12ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಸವಾದಿ ಶಿವಶರಣರ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತಂದು, ಅವುಗಳಿಗೆ ಜೀವಂತಿಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಪ್ರಾತಃಸ್ಮರಣೀಯರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಅಗ್ರಗಣ್ಯರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಂದ ಅಥಣಿ ಭೂಕೈಲಾಸವೆನಿಸಿತು, ತಪೋಭೂಮಿಯೆನಿಸಿತು. ಅಭಿನವ ಕಾಶಿ, ದಕ್ಷಿಣದ ಕಾಶಿ ಎನಿಸಿತು. ಶ್ರೀ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ನಡೆದಾಡುವ ದೇವರು, ಸುಳಿದಾಡುವ ಧರ್ಮ ಎಂದು ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತರಾಗಿದ್ದರು. ಇಂಥ ಶಿವಯೋಗಿಗಳನ್ನು ನೆನೆಯುವುದೇ ಈ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಉದಯ, ಅವರನ್ನು ಮರೆಯುವುದೇ ಅಸ್ತಮಾನ!

               ಅಥಣಿ ತಾಲೂಕಿನ ಕೃಷ್ಣಾನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ‘ಇಂಗಳಗಾಂವಿ’ ಗ್ರಾಮದ ಭಾಗೋಜಿಮಠದ ಶ್ರೀ ರಾಚಯ್ಯ-ನೀಲಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ  ಪುತ್ರರಾಗಿ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಶಾಲಿವಾಹನ ಶಕೆ 1758 ದುರ್ಮುಖಿ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರದ ವೈಶಾಖ ಶುದ್ಧ 11ನೇ ಶುಭೋದಯದಂದು (ಕ್ರಿ.ಶ.1836) ಜನಿಸಿದರು. ರಾಚಯ್ಯನವರ ಧರ್ಮಪತ್ನಿ ನೀಲಮ್ಮನವರ ತವರು ಮನೆ ಜಮಖಂಡಿ ತಾಲೂಕಿನ ಮೈಗೂರು ಹಿರೇಮಠ. ಈ ಮೈಗೂರು ಹಿರೇಮಠದ ಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಐದು ಜನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಥಣಿ ಮೋಟಗಿಮಠದ ಅಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದು ಒಂದು ಸುಯೋಗ. ರಾಚಯ್ಯ-ನೀಲಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಒಟ್ಟು ಐದು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು. ಅವರಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯವರೇ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು. ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ‘ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. ಶಿವನ ತೇಜವೇ ಭೂಮಿಗಿಳಿದಂತಿದ್ದ ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು.

               ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಏಳುವರ್ಷದವರಿದ್ದಾಗ ಅಥಣಿ ಮೋಟಗಿಮಠದ ಶ್ರೀಗಳು ಇವರನ್ನು ಶ್ರೀಮಠಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸಿರಿ ಎಂದು ರಾಚಯ್ಯನವರಿಗೆ ಹೇಳಿದರು. ಕ್ರಿ.ಶ.  1843 ರಲ್ಲಿ ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಅಥಣಿ ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಎರಡನೆಯ ಶ್ರೀ ಮರುಳಶಂಕರ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳ ಸನ್ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಬಂದರು.

               ಗಚ್ಚಿನಮಠದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದುಕೊಂಡು ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಜನೆ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಮರುಳಶಂಕರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇವರನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ದಿನ ಕರೆದು ತೆಲಸಂಗಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಯ ಶಿವಬಸವ ದೇಶಿಕರ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಅಪ್ಪಣೆ ನೀಡಿದರು. ತೆಲಸಂಗದ ಶಿವಬಸವ ದೇಶಿಕರು ಕುಷ್ಟರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು. ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಗುರುಗಳ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಶಿರೋಧಾರೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ತಕ್ಷಣ ತೆಲಸಂಗಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಕುಷ್ಟರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದ ಗುರುಸ್ವರೂಪರಾದ ಶಿವಬಸವ ದೇಶಿಕರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮನಮುಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಸ್ನಾನಪೂಜಾದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜೊತೆಗೆ ಸರಿಯಾದ ಔಷಧೋಪಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವಬಸವ ದೇಶಿಕರ ಕುಷ್ಟರೋಗ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಮೊದಲಿನಂತಾದರು. ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿದ ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಮರುಳಶಂಕರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಮನದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷಪಟ್ಟರು. ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯ ‘ಸೇವಾಜೀವಿ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಗಂಡರು. ನಂತರ ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಮಮದಾಪುರ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗುರುಗಳೂ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರೂ ಆದ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಮರುಳಶಂಕರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದ ವಿಷಯ ತಿಳಿದು ಅಥಣಿಗೆ ಧಾವಿಸಿ ಬಂದರು. ಗುರುಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಂಡು ದುಃಖಿತರಾದರು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿ ಎರಡನೆಯ ಗುರುಶಾಂತ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಪೀಠಾರೋಹಣಗೈದರು. ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರು ಗುರುಶಾಂತ ಶ್ರೀಗಳ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ತಮಗೆ ಅನುಗ್ರಹ ದೀಕ್ಷೆ ದಯಪಾಲಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಗುರುಶಾಂತ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯನವರಿಗೆ ನಿರಂಜನ ದೀಕ್ಷೆ ನೀಡಿ ಪರಶಿವನ ಮಗನಾದ ಮುರುಘನ್ ಹೆಸರಿನ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ‘ಮುರುಘೇಂದ್ರ’ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. ಗುರುಲಿಂಗಯ್ಯ ಎಂಬ ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದ ಹೆಸರು ಮಾಯವಾಗಿ, ಈಗ ‘ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಎಂಬ ನಾಮದಿಂದ ಬೆಳಗತೊಡಗಿದರು.

ಲೋಕಸಂಚಾರ

               ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಗುರುಶಾಂತ ಸ್ವಾಮಿಗಳಿಂದ ಶಿವಯೋಗದೀಕ್ಷೆ ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳು ಕ್ರಿ.ಶ. 1856ರಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಂಚಾರ ಕೈಕೊಂಡರು. ‘ಹಳ್ಳಿಗೆ ಏಕರಾತ್ರಿ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಪಂಚರಾತ್ರಿ’ ಎಂಬಂತೆ ಲೋಕಾನುಭವ ಪಡೆಯಲು ಜಗವ ಸುತ್ತಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ದೇಶದ ಪವಿತ್ರ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿ ಬಂದರು. ಕೂಡಲಸಂಗಮ, ಹಂಪಿ, ಶ್ರೀಶೈಲ, ಕಾಳಹಸ್ತಿ, ಬಸವಕಲ್ಯಾಣ, ಸೊಲ್ಲಾಪುರ, ಹರಿಹರ, ದಾವಣೆಗೆರೆ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ಗವಿಪುರ, ಶಂಭುಲಿಂಗನ ಬೆಟ್ಟ, ತಲಕಾಡು, ಗೋಕರ್ಣ, ಉಳವಿ, ಬನವಾಸಿ, ಕಂಚಿ, ರಾಮೇಶ್ವರ ಮೊದಲಾದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸತತ 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಚರಿಸಿದರು. ಪೂಜ್ಯ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸಮಸ್ತ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತವನ್ನು ಸುತ್ತಿದರು.

ಪೀಠತ್ಯಾಗ

               ಶ್ರೀ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸತತ 12 ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಲೋಕಸಂಚಾರ ಮಾಡಿ ತಿರುಗಿ ಅಥಣಿ ಗಚ್ಚಿನಮಠಕ್ಕೆ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಗುರುಶಾಂತ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಮೂರನೆಯ ಚನ್ನಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಸೂತ್ರ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳು ಚನ್ನಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು. ಆಗಲೇ ವಯೋವೃದ್ಧರಾಗಿದ್ದ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಚನ್ನಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳಿಗೆ ‘ನೀವು ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತ್ಯ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು’ ಹೇಳಿದರು.  ಆದರೆ ಮಠಾಧಿಪತ್ಯ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಯಾವ ವಾಂಛೆಯು ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಗುಹೇಶ್ವರ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ತಪೋನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ನಲವತ್ತು ವಯಸ್ಸಿನ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳಲ್ಲಿ  ‘ಮಠಾಧಿಪತ್ಯ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು’ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚನ್ನಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಶಿವಯೋಗಾನಂದದಲ್ಲಿ ಸಮರಸ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶ್ರೀಗಳಿಗೆ ಪೀಠದ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರ ಬೇಕಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ತಾವು ಇಷ್ಟಲಿಂಗಪೂಜೆ-ಶಿವಯೋಗ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಲಕಳೆಯುತ್ತೇವೆ. ನನ್ನ ಬದಲಾಗಿ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗ ಚರವರೇಣ್ಯರನ್ನು ಮಠಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ಎಂದು ಚನ್ನಬಸವ ಶ್ರೀಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಭಕ್ತ ಸಮುದಾಯದ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗ ಚರವರೇಣ್ಯರು ಗಚ್ಚಿನಮಠದ ಅಧಿಪತಿಗಳಾಗಿ ನಿಯುಕ್ತಿಯಾದರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ನಿರಾಳರಾದರು.

ಬಸವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಸಾಕಾರ ಮೂರ್ತಿ

               ಶ್ರೀ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಚಿಂತನೆಗೈಯುತ್ತಿದ್ದರು. ‘ಅಪ್ಪನ ವಚನಗಳೆಂದು’ ಗೌರವದಿಂದ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದರು. ಸದಾಕಾಲ ತಮ್ಮ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ವಚನ ಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬ ಕಾಶಿ ಪಂಡಿತ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ‘ತಾನೊಂದು ಬೃಹತ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥ ರಚಿಸಿರುವೆ, ಅದನ್ನು ತಾವು ಓದಬೇಕೆಂದು’ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡ. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ತಾವು ಈಗಾಗಲೇ ಒಂದು ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಓದುತ್ತಿರುವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಗ್ರಂಥ ಓದಲು ಸಮಯವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಆ ಪಂಡಿತ, ಇದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಹತ್ತಿರವೇ ಇಟ್ಟು ಹೋಗುವೆ, ತಾವು ಆ ಗ್ರಂಥ ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ಓದಿರಿ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ‘ಅದು ಜೀವನಪರ್ಯಂತ ಓದುವ ಪುಸ್ತಕ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥ ಕೃತಿ ಯಾವುದು? ಎಂದು ಪಂಡಿತ ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ‘ಅದು ಅಪ್ಪನ ವಚನಗಳ ಕಟ್ಟು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನಗಳ ಕಟ್ಟು. ಅವುಗಳನ್ನು ಓದುವುದೇ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕರ್ತವ್ಯ. ಅದನ್ನು ಓದಿ ಅದರಲ್ಲಿಯ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತಂದು, ಆಚರಿಸಲು ಈ ಜನ್ಮ ಸಾಕಾಗಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಕೃತಿ ಓದಲು ನಮಗೆ ಸಮಯವಿಲ್ಲ, ದಯವಿಟ್ಟು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನಗಳೆಂದರೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವೆಂದು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.

               ಹಳ್ಳಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಆಗ ಇನ್ನೂ ವಚನಗಳು ಅಷ್ಟು ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಕುರಿತು ಭಕ್ತಿ ಭಾವ ಮೂಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ನೂರಾರು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ‘ಬಸವ ಪುರಾಣ’ ಏರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. 1884ರಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ತೇರದಾಳದ ಪ್ರಭುದೇವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಬಸವಪುರಾಣ  ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಾಗಲಕೋಟೆಯ ವೈರಾಗ್ಯದ ಮಲ್ಲಣಾರ್ಯರು  ಬಸವ ಪುರಾಣ ಹೇಳುವಲ್ಲಿ ಅಪ್ರತಿಮ ಪಾಂಡಿತ್ಯವುಳ್ಳವರು. ಅವರನ್ನು ಅಥಣಿಗೆ ಕರೆಯಿಸಿಕೊಂಡು, ಅವರಿಂದ ಅನೇಕ ಕಡೆ ಬಸವ ಪುರಾಣ ನೆರವೇರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಬಸವ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸಿದ ಪರಿ.

ಹಾನಗಲ್ಲ ಗುರು ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ

               ಕ್ರಿ.ಶ. 1903ರಲ್ಲಿ ಸವದತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಬಸವ ಪುರಾಣ ನೆರವೇರಿತು. ಈ ಪುರಾಣ ಮಂಗಲೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಅಥಣಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ದಯಮಾಡಿಸಿದ್ದರು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಹರಗುರು ಚರಮೂರ್ತಿಗಳು ಆಗಮಿಸಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಹಾನಗಲ್ಲ ಗುರು ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಒಬ್ಬರು. ಹಾನಗಲ್ಲ ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಈ ಸಮಾಜವನ್ನು ಹೇಗಾದರೂ ಮುಂದೆ ತರಬೇಕೆಂಬ ಬಲವಾದ ಬಯಕೆ. ಈ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಶಿವಯೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯಭೇದಗಳು ಅಳಿಯಬೇಕು. ಸ್ವಾಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಏಕತೆ ಮೂಡಬೇಕು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೀರಶೈವ ಮಹಾಸಭೆ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ತರುವ ಆಲೋಚನೆಯೂ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿತು ಎನ್ನುವುದು ಸಮಸ್ತ ಸಮಾಜ ಬಾಂಧವರು ಅಭಿಮಾನ ಪಡುವ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಅಥಣಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹಾನಗಲ್ಲ ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಮಹಾಸಭೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ರೂಪರೇಷೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದರು. ಸಮಯಭೇದ ನಿವಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಉಭಯ ಪೂಜ್ಯರು ಅಹರ್ನಿಶಿ ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಅಥಣಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದ ನಂತರ ಶ್ರೀ ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಅಥಣಿಗೆ ಧಾವಿಸಿ ಬಂದರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಕರ್ತೃಗದ್ದುಗೆ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಭಾವಪರವಶರಾಗಿ ಮಂಗಳಾರತಿ ಹಾಡಿದರು. ಸ್ವತಃ ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳೇ ರಚಿಸಿದ ಆ ಪದ್ಯ ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ. 

ಮಂಗಳಾರತಿ ದೇವಗೆ ಶಿವಯೋಗಿಗೆ

ಕಂಗಳಾಲಯ ಸಂಗಗೆ

ಜಂಗಮ ಲಿಂಗ ಭೇದದ ಸ್ವಯಚರಪರ

ದಿಂಗಿತವರುಪಿದಂತಾಚರಿಸಿದ ಮಹಿಮಗೆ                  ||ಪ||

ಒಂದೆ ಮಠದಿ ವಾಸಿಸಿ ಸದ್ಭಕ್ತಿಯಿಂ

ಬಂದ ಬಂದವರನು ಬೋಧಿಸಿ

ನಿಂದು ಏಕಾಂತದಾನಂದದ ಯೋಗದ

ಚೆಂದವನರಿದನುಷ್ಠಾನಿಪ ಶಿವಸ್ವಯಗೆ                      ||1||

ಚರಿಸಿ ಭಕ್ತರ ಭಕ್ತಿಯ ಕೈಕೊಳ್ಳುತ್ತ

ಭರದಿ ಪರತರ ಬೋಧೆಯ-

ನಿರದೆ ಬೋಧಿಸಿ ಶಿಷ್ಯ ಭಕ್ತರನುದ್ಧರಿಸಿ

ಚರತಿಂಥಿಣಿಯೊಳಾಡಿ ಗುರುವೆನಿಪ ಚರವರಗೆ              ||2||

ಪಾಪಪುಣ್ಯಗಳ ಮೀರಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದಿ

ಕೋಪಾದಿ ಗುಣವ ತೂರಿ

ತಾಪಗೊಳ್ಳದೆ ಜಗಜ್ಜಾಲವ ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ

ಕಾಪಟ್ಯವಳಿದು ಶಿವ ತಾನಹ ಪರತರಗೆ                    ||3||

ಅಷ್ಟಾವರಣವ ಸಾಧಿಸಿ ಸದ್ಭಕ್ತಿಯಿಂ

ಶಿಷ್ಟ ಚರವರನೆನಿಸಿ

ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಮಥನಾಮ ಪ್ರೇಮದಿಂದುಚ್ಚರಿಸಿ

ಕಷ್ಟತರದ ಮಾಯೆಯನು ಗೆಲಿದ ಯತಿವರಗೆ               ||4||

ಸಚ್ಚಿದಾನಂದವೆನಿಪ ಅಥಣೀಪುರಿ

ಗಚ್ಚಿನಮಠ ಮಂಟಪ

ಅಚ್ಚರಿಗೊಳಿಪ ಷಟ್‍ಸ್ಥಲ ಬ್ರಹ್ಮಿವಾಸದಿಂ

ಬಿಚ್ಚಿ ಬೇರೆನಿಸದ ಮುರುಘ ಶಿವಯೋಗಿಗೆ                  ||5||

               ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಥಣಿ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸ್ವಯ ಜಂಗಮ, ಚರ ಜಂಗಮ, ಪರ ಜಂಗಮ ಮೂರೂ ಬಗೆಯ ಜಂಗಮ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ಮಹಾ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಎಂಬುದನ್ನು ಮೇಲಿನ ಮಂಗಳಾರತಿ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ

               ಧಾರವಾಡ ಮುರುಘಾಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಆಶೀರ್ವಾದಿಂದ  ಬೆಳೆದವರು. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಅಂಕಲಗಿ ಅಡವಿ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು ‘ತಾವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಕಾಶಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕು, ಆಶೀರ್ವದಿಸಿ’ ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡರು. ಆಗ ಅಂಕಲಗಿ ಅಡವಿ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ‘ನಿನಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ ಬೇಕೋ, ಮಾತನಾಡದ ವಿಶ್ವನಾಥ ಬೇಕೋ?’ ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. ಆಗ ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ‘ನನಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ದೇವರು ಬೇಕು’ ಎಂದರು. ಅಂಕಲಗಿ ಅಡಿವೆಪ್ಪನವರು ‘ನೀನು ಕಾಶಿಗೆ ಹೋಗುವ ಬದಲು, ಅಥಣಿಗೆ ಹೋಗು, ಅಲ್ಲಿ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥನ ಪ್ರತಿರೂಪವೇ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆದುಕೊ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಅಥಣಿಗೆ ಬಂದು, ಗಚ್ಚಿನಮಠದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಇವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ತಮ್ಮ ಆಪ್ತ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಒಂದು ದಿನ ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಕೂಡ್ರುವ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ಕಂಡು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ‘ಚೇಳು ಚೇಳು’ ಎಂದು ಕೂಗಿದರು. ಮೃತ್ಯುಂಜಯಪ್ಪಗಳು ಓಡಿ ಬಂದು, ಎಲ್ಲಿ ಚೇಳು ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ ತೋರಿಸಿ ಅದೇ ಚೇಳು ಎಂದರು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ವಿರಕ್ತನಾದವನು ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಮೋಹಗೊಳ್ಳಬಾರದೆಂದು ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ಅರಿತುಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಧಾರವಾಡ ಮುರುಘಾಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿ ಬಂದರು. ಮುರುಘಾಮಠದಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಬಾಲಲೀಲಾ ಮಹಾಂತ ಶಿವಯೋಗಿ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಮುರುಘಾಮಠದಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾಗುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಅಥಣಿ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ‘ತಾನು ಭೂಮಿಗವಸಾನಂ, ಭೂಮಿತನಗವಸಾನಂ ಎಂಬಂತೆ ಬಾಳಿ ಬದುಕಿದ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಸನ್ನಿಧಾನಕ್ಕೆ’ ಎಂಬ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಿದರು. ಇದು ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಅಪ್ಪಗಳು ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಮೇಲಿಟ್ಟ ಭಕ್ತಿ ಶ್ರದ್ಧೆಗೆ ನಿದರ್ಶನ.

ಲೋಕಮಾನ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು

ಸ್ವರಾಜ್ಯವೇ ನನ್ನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕರು, ಕೇಸರಿ ಪತ್ರಿಕೆ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರೊಮ್ಮೆ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಲು ಬಯಸಿದರು. ದಿನಾಂಕ 15-11-1917ರಂದು ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಗುರುವಾರ ದಿನ ತಿಲಕರು ಅಥಣಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿದರು. ವಿಭೂತಿ ಗಟ್ಟಿ, ಗಂಧದ ಕೊರಡು, ರುದ್ರಾಕ್ಷಿಮಾಲೆ ಮತ್ತು ಹಣ್ಣು ಹಂಪಲಗಳನ್ನು ಕಾಣಿಕೆಯಾಗಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ, ಶಿರಬಾಗಿ ನಮಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಉಭಯ ಮಹಾನುಭಾವರು ದೇಶದ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ಕೊನೆಗೆ ತಿಲಕರು ನಮಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರೆಯುವುದು ಯಾವಾಗ ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ‘ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಫಲವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ನಾವು ನೀವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ಹಚ್ಚಿಟ್ಟ ಮರಗಳ ಫಲವನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯವರು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ’ ಎಂದು ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ನುಡಿದರು. ಮುಂದೆ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಕೃಪಾಶೀರ್ವಾದದಂತೆ ದಿ. 1-8-1920ರಂದು ತಿಲಕರು ಮುಂಬೈಯಲ್ಲಿ ಪರಂಧಾಮ ಪಡೆದರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ವಾಣಿ ಸತ್ಯವಾಯಿತು. ಒಬ್ಬರು ರಾಜಕೀಯ ಪಟು, ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಅಧ್ಯಾತ್ಮದ ಮೇರು. ಇವರಿಬ್ಬರ ಸಮಾಗಮದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿ ಅಡಗಿತ್ತು. ಶ್ರೀ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಘನವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕುರಿತು ತಿಲಕರು ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನು ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದರು. ಅದನ್ನು ನಲವಡಿ ಶ್ರೀಕಂಠಶಾಸ್ತ್ರಿಗಳು ಅನುವಾದಿಸಿದರು. ಪದ್ಯ ಹೀಗಿದೆ:

ನೋಡಿ ಧನ್ಯನಾದೆ ನಾನೀಗ

ನೋಡಿ ಪಾದವ ಮಾಡಿ ಸ್ತೋತ್ರವ

ಕೂಡಿ ಧ್ಯಾನದಿಂ ಬೇಡಿ ಮೋಕ್ಷವ                 ||1||

ತೂರಿ ಮಾಯಾ ಜಾಲವನ್ನು

ಹಾರಿ ನಿತ್ಯ ತತ್ವ ಸುಖಕ್ಕೆ

ಸೇರಿ ಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ಮೀರಿ ರಾರಾಜಿಪುದರಿಂದ     ||2||

ಭಾಸುರ ತನಯ ನಾಮ ಪತ್ತಣ

ವಾಸ ರುಚಿರ ಗಚ್ಚಿನಮಠ

ದೀಶ ಮುಕ್ತಿಕೋಶ ಮುರುಘೇಶನೆಂದು

ನೋಡಿ ಧನ್ಯನಾದೆ ನಾನೀಗ                     ||3||

ರಾಷ್ಟ್ರಧರ್ಮ ದ್ರಷ್ಟಾರ ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರಿಗೆ ದೀಕ್ಷೆ

               ರಾಷ್ಟ್ರಧರ್ಮ ದ್ರಷ್ಟಾರ ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದ ಪ್ರಾತಃಸ್ಮರಣೀಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ದೇವದಾಸಿ ಮಗ ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಯಾರೂ ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕೊನೆಗೆ ಅಥಣಿ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ದೀಕ್ಷೆ ನೀಡಲು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಂಡರು. ಬಸವಣ್ಣನವರ ವಚನಗಳನ್ನು ನಿತ್ಯ ಪಾರಾಯಣ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ‘ದಾಸಿ ಪುತ್ರನಾಗಲಿ, ವೇಶ್ಯಾ ಪುತ್ರನಾಗಲಿ ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆಯಾದ ಬಳಿಕ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೆಂದು ಪರಿಭಾವಿಸಬೇಕು’ ಎಂಬ ನುಡಿ ನೆನಪಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕರೆದು ಗಚ್ಚಿನಮಠದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸಿದರು. ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಶಿವಯೋಗಿಗಳಿಂದ ತುಂಬ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ, ಶಿವಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ‘ಪ್ರಥಮಾಚಾರ ದೀಪಿಕೆ’ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ರಚಿಸಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ.

ದಾನವೀರ ಶಿರಸಂಗಿ ಲಿಂಗರಾಜರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ

               ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗವೀರ ಎನಿಸಿಕೊಂಡ ಶಿರಸಂಗಿ ಲಿಂಗರಾಜರು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಥಾನಿಕರು. ಅವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಬಹಳ ನೊಂದುಕೊಂಡರು. ಆಗ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಲಿಂಗರಾಜರಿಗೆ ದರ್ಶನ ನೀಡಿ, ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲವೆಂದು ಕೊರಗದಿರಿ. ಸಮಾಜದ ಮಕ್ಕಳನ್ನೇ ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸದುಪಯೋಗವಾಗಲಿ ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಮಾತಿನಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಲಿಂಗರಾಜರು ತಮ್ಮ ಸಮಸ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಿಟ್ಟರು ಎಂಬುದು ಈಗ ಇತಿಹಾಸ.

ಜಗದ್ಗುರುಗಳಿಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ

               ಪೂಜ್ಯ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಮಠದ ಅಧಿಪತಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಯೋಗ್ಯಮಠಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ಬರಬೇಕೆಂಬ ಕಳಕಳಿ ಅವರಲ್ಲಿತ್ತು. 1903ರಲ್ಲಿ ಸವದತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದ ಬಸವ ಪುರಾಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಜಯದೇವ ಪಂಡಿತರು ಆಗಮಿಸಿದ್ದರು. ಅದೇ ಆಗ ಕಾಶಿಯಿಂದ ಪಂಡಿತ ಪದವಿಯಿಂದ ವಿಭೂಷಿತರಾಗಿ ಬಂದಿದ್ದ ಜಯದೇವ ಪಂಡಿತರನ್ನು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಕಾರುಣ್ಯದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರು. ಜಯದೇವ ಪಂಡಿತರಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಅತುಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು. ಇವರು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಮುರುಘಾಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಲಿ ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು. ಜಯದೇವ ಜಗದ್ಗುರುಗಳು ಮಾಡಿದ ಸೇವೆ ನಾಡವರಿಗೆ ವೇದ್ಯವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹೇಳಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.

               ಹಾಗೆಯೇ ಗಚ್ಚಿನಮಠದಲ್ಲಿ ವಾಗೀಶ ಎಂಬ ಸಾಧಕರು ಶಿವಯೋಗಿಗಳವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮನಮುಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಂದು ದಿನ ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಲಿಂಗಪೂಜೆಗೆ ಬಿಲ್ವ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಹೋದಾಗ ಬಿಲ್ವಪತ್ರೆಯೊಂದು ಸಾಧಕರ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ಅದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ‘ನೀನು ಪರ್ವತಪೀಠದ ಒಡೆಯನಾಗುವಿ’ ಎಂದು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದರು. ಶಿವಯೋಗಿಗಳ ವಾಣಿಯಂತೆ 1941ರಲ್ಲಿ ವಾಗೀಶ ಪಂಡಿತಾರಾಧ್ಯರು ‘ಶ್ರೀಶೈಲ ಪೀಠ’ದ ಜಗದ್ಗುರುಗಳಾದರು.

               ಬಂಥನಾಳ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು, ಬೀಳೂರು ಗುರುಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಮೊದಲಾದ ಸಮಾಜಸೇವಾಸಕ್ತ ಶ್ರೀಗಳಿಗೆ ಮುರುಘೇಂದ್ರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಜಾತಿಮತ ಪಂಥಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ್ದ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಭಕ್ತವರ್ಗದ ಅನೇಕ ಸಾಧಕರನ್ನು ವಿರಕ್ತಮಠಗಳಿಗೆ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದರು. ಇಂದು ನಾವೆಲ್ಲ ಜಾತಿ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗೋಡೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವಂಥ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಂದು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಅದೆಲ್ಲವನ್ನು ಮೀರಿ ನಿಂತಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಗಚ್ಚಿನಮಠಕ್ಕೆ ಭಕ್ತವರ್ಗದ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನು ಅಧಿಪತಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಬೀಳೂರು ಗುರುಬಸವ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಭಕ್ತವರ್ಗದವರು. ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಶ್ರೀಗಳನ್ನು ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸಮಾಜಸೇವೆಗೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿದ್ದರು.

ಲಿಂಗೈಕ್ಯ

               ಲಿಂಗವಿಡಿದು ಲಿಂಗಸಿದ್ಧಿಯ ಬದುಕು ಬದುಕಿದ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು ತಮ್ಮ 85ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ದಿನಾಂಕ 23-4-1921ರಂದು ಲಿಂಗೈಕ್ಯರಾದರು. ಶಿವಯೋಗ ಚೇತನವೊಂದರ ದಿವ್ಯ ಅಧ್ಯಾಯ ಮುಕ್ತಾಯವಾದಂತಾಯಿತು.

ಸಂಗ್ರಹ -ಸೌಜನ್ಯ -ಮಹಾಜಂಗಮ

(ಹಾನಗಲ್ಲ ಶ್ರೀ ಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಡಾ.ಜಿ.ಕೆ.ಹಿರೇಮಠ)

1. ಮೋಹಕ್ಕಿಂತ ಸುಡುವ ಬೆಂಕಿಯಿಲ್ಲ ,
2. ದ್ವೇಷಕ್ಕಿಂತ ಚುಚ್ಚುವ ಅಲಗಿಲ್ಲ .
3. ಭ್ರಾಂತಿಗಿಂತ ಬೇರೆ ಪಾಶವಿಲ್ಲ .
4. ದುರಾಸೆಗಿಂತ ಬೇರೆ ಶತ್ರುವಿಲ್ಲ
5. ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿರುವ ನಿರಾಶೆ ಕನಕದಲ್ಲಿಯೂ ಬರಬೇಕು .
6. ಪರಮತದ ಅಪಚಾರಕ್ಕೆ ಕೈ ಹಾಕಬಾರದು . ಸ್ವಮತದ ಅಪಜಯಕ್ಕೆ ಕೈಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಕೂಡ್ರಬಾರದು .
7. ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಜರಗುವ ಜೀವವಧೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು
8. ಜೀವದಯಾ ಸಂಘಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ನೀಡಬೇಕು .
9. ಗೋಲಿಯಾಟದಲ್ಲಿ ಗುರಿಯಿಡುವದರ ಮೂಲಕ ದೃಷ್ಟಿಶುದ್ಧಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು .
10. ಡೊಂಬರಾಟದಿಂದ ಹಟಯೋಗದ ಮರ್ಮವರಿಯಬೇಕು .
11. ನಿಜಗುಣರ ಷಟ್‌ಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು .
12. ಅರ್ಚನ , ಅರ್ಪಣ , ಅನುಭಾವಗಳು ನಿತ್ಯವೂ ನಡೆಯಬೇಕು .
13. ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಒಂದೇ ಕಡೆಗೆ ನಿಲ್ಲಿಸುವುದು ಯೋಗ ಸಾಧನೆಯಿಂದ ಸಾಧ್ಯ .
14. ಒಳ್ಳೇ ಧೈಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸದಾ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರಬೇಕು .
15. ಧರ್ಮದಿಂದ ಸದಾಚಾರದಿಂದ ನಡೆಯುವವನೇ ಮಾನವ .
16. ಸಾಧಕರಾದವರು ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಏಳಬೇಕು .
17. ನಿತ್ಯವೂ ಪ್ರಾತಃಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಸನ ಹಾಕಬೇಕು .
18. ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ ಮಾಡಬೇಕು .
19. ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಿ ಮಲಗಬೇಕು .
20. ಬಾಹ್ಯಾದ್ವೈತಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸು ಹಾಕಬಾರದು .
21. ಗುರುವಚನವನ್ನು ಮೀರಬಾರದು .
22. ಆಹಾರ – ಶುದ್ಧಿಯೇ ಸತ್ವಶುದ್ಧಿ .
23. ಜಗದ್ಗುರುತ್ವ ಪಡೆದವರು ಸಮಾಜ – ಸೇವಾಕಾರ್ಯನಿರತರಾಗಬೇಕು .
24. ಮಠಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಆಚಾರ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದೇ ಶಿವಯೋಗ ಮಂದಿರದ ಮೂಲೋದ್ದೇಶ .
25. ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈ ತ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿವೇಚಿಸಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಶಿವಯೋಗಮಂದಿರದ ಮುಖ್ಯೋದ್ದೇಶ .
26. ಭಾರತದ ಎಲ್ಲ ವೀರಶೈವಮಠಗಳು ‘ ‘ ಶಿವಯೋಗ ಮಂದಿರ ‘ ‘ ಗಳಾಗಬೇಕು .
27. ದೇಶ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈ ತ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು .
28. ವಿರಕ್ತರಾದವರು ಕಾಮ , ಕ್ರೋಧ , ಲೋಭ , ಮೋಹ , ಮದ , ಮತ್ಸರ ತೊರೆಯಬೇಕು .
29. ಸತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಿತಭಾಷಿಯಾಗಿರಬೇಕು .
30. ದುರ್ಗುಮ ತುಂಬಿರುವ ಮೌನ ಅಪಾಯಕಾರಿ .
31. ಗುರು – ವಿರಕ್ತರು ಸಮಾಜಸೇವೆ ಮಾಡಬೇಕು .
32. ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಭು ಬಸವಣ್ಣನ ತತ್ವ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು
33. ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ದೇಹ ಸವೆಯಿಸಬೇಕು
34. ಘಟದಿಂದ ಮಠ ಬೆಳಗಬೇಕಲ್ಲದೆ ಮಠದಿಂದ ಘಟ ಬೆಳಗಬಾರದು .
35. ಗೋಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳು ಮಾಡಬೇಕು .
36. ವಿಭೂತಿಯ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯಬೇಕು

ಲೇಖಕರು :

ಶ್ರೀ ಮನ್ನಿರಂಜನ ಪ್ರಣವ ಸ್ವರೂಪ ಜಗದ್ಗುರು ನಾಡೋಜ

ಡಾ. ಅನ್ನದಾನೀಶ್ವರ ಮಹಾಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸಂಸ್ಥಾನಮಠ.

ಮುಂಡರಗಿ

( ಓದುಗರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸೂಚನೆ ; ಗುರು ಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಕೃತಿ ಅದು ಕೇವಲ ಪಾರಾಯಣಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಲ್ಲದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೃತಿ ೩೩೩ ತ್ರಿಪದಿಗಳ ದಾರ್ಶನಿಕತ್ವ ವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಿರುವ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಮನ್ನಿರಂಜನ ಪ್ರಣವ ಸ್ವರೂಪ ಜಗದ್ಗುರು ನಾಡೋಜ ಡಾ. ಅನ್ನದಾನೀಶ್ವರ ಮಹಾಶಿವಯೋಗಿಗಳು ಸಂಸ್ಥಾನಮಠ.ಮುಂಡರಗಿ ಸನ್ನಿಧಿಯವರ  ಸಮಗ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅನುಭಾವ ಸಂಪದ-೧ ಬ್ರಹತ್‌ ಗ್ರಂಥದಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳೂ ೫ ತ್ರಿಪದಿ ಗಳಂತೆ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುವದು. ಅಂತರಜಾಲದ ಸುಕುಮಾರ  ಬ್ಲಾಗ ಕ್ಕೆ ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಕೊಟ್ಟ ಪೂಜ್ಯ ಜಗದ್ಗುರು ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳು )ಮೇ ೨೦೨೧ ರ ಸಂಚಿಕೆ

ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ

‘ ‘ ತಮೇವ ವಿದಿತ್ವಾತಿಮೃತ್ಯುಮೇತಿ

ನಾನ್ಯ : ಪಂಥಾ ವಿದ್ಯತೇ ಅಯನಾಯ ‘ ||

ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ಅರಿತು ಮೃತ್ಯುವನ್ನು ಮೀರಬಹುದು . ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾದ ಬೇರೊಂದು ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲವೆಂದು ಉಪನಿಷತ್ಕಾರರು ಸ್ವಾನುಭಾವವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರೆ ; ಅಣ್ಣ ಬಸವಣ್ಣನವರು

 ……. ತಾನಾರೆಂಬುದ ಸಾಧಿಸಲಾಗದು ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದೇವರ ಕರುಣವುಳ್ಳವಂಗಲ್ಲದೆ ”

ಎಂದಿದ್ದಾರೆ . ಸದ್ಗುರುವಿನ ಸತ್ಕೃಪೆಯಿಲ್ಲದೆ ತಾನಾರು ? ತನ್ನ ಗುರಿಯೇನು ? ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಿಕ್ಕಾಗದು . ಎಂಭತ್ನಾಲ್ಕು ಲಕ್ಷ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವನು ಮಿಗಿಲಾಗಿದ್ದಾನೆ . ಮಾನವಕುಲ ಭಿನ್ನಕಾರಣಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಎಲ್ಲರ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನ ಒಂದೇ ಆಗಿದೆ . ಆತ್ಮದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸುವ , ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಬಹು ಪುರಾತನವಾದುದು . ಜೀವ – ಜಗತ್ತು – ಈಶ್ವರ , ಈ ತ್ರಿಪುಟಿಯ ಯಥಾರ್ಥತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸಿಕೊಡುವ ದರ್ಶನ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ , ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಷಡ್ದರ್ಶನಗಳಾದವು , ನ್ಯಾಯ , ವೈಶೇಷಿಕ , ಸಾಂಖ್ಯ , ಯೋಗ , ಪೂರ್ವಮೀಮಾಂಸೆ ಉತ್ತರಮೀಮಾಂಸೆಗಳೆಂದು ಷಡ್ದರ್ಶನ ಖ್ಯಾತಿಯಿದ್ದರೂ , ಶಿವಾದ್ವೈತಿಗಳು ಕಂಡ ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನ ಅಮೂಲ್ಯವಾಗಿದೆ . ಉತ್ತರ ಮೀಮಾಂಸೆಯು ಅದ್ವೈತವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ; ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನವು ಶಕ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತವನ್ನು ಪ್ರದಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ .

ಶಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ , ಅಷ್ಟಾವರಣ , ಪಂಚಾಚಾರ , ಷಟ್ ಸ್ಥಲಗಳ ಸಮನ್ವಯವಿದೆ . ಇಲ್ಲಿ ವೈಚಾರಿಕತೆಯೊಡನೆ ಸತ್ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಂಗಮವಿದೆ . ಅಂತೆಯೇ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾ – ಸುಜ್ಞಾನಗಳ ಸಮಸಮುಚ್ಚಯದಲ್ಲಿ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ . ಶುದ್ಧಾಂತಃಕರಣಿಯಾದ ಜೀವನು ಅಷ್ಟಾವರಣಾಂಗಿಯಾಗಿ , ಪಂಚಾಚಾರ ಪ್ರಾಣಿಯೆನಿಸಿ , ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆದು ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವನು . ಅಂಗನು ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದಾರ್ಥ ( ಗಂಧ – ರಸ – ರೂಪ – ಸ್ಪರ್ಶ – ಶಬ್ದ ) ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾದಗೊಳಿಸಿ ಲಿಂಗದೇವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿ ಅಂಗಲಿಂಗಗಳ ಸಮರಸವನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತಾನೆ . ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿ ಗಿಂತಲೂ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ಸ್ಥಿತಿಯಾದ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲದಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ . ಅರ್ಥಾತ್ ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾನೆ . ಇಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯವೆಂದರೆ ನಿಷೇಧವಲ್ಲ . ಎಲ್ಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮಹಾಚೈತನ್ಯವೆಂದೇ ಅರ್ಥವಾಗುವದು . ಇಂಥ ಶೂನ್ಯವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದವನಿಗೆ ಕಾಲ – ಕರ್ಮ – ಮಾಯೆಗಳ ಬಾಧೆಯಾಗುವದಿಲ್ಲ . ಅವನು ಸದ್ಯೋನ್ಮುಕ್ತನಾಗುವನು . ಆತನಿಗೆ ಪೂರ್ಣಾನುಭೂತಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಾನಂದ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುವದು . ಮಾನವೀಯ ಪರಿಪೂರ್ಣ ವಿಕಾಸ ಲಭ್ಯವಾಗಿ ದೇವತ್ವವನ್ನು ಅರ್ಥಾತ್ ಶಿವತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದುವನು .

 ಈ ವೀರಶೈವ ದರ್ಶನವು ಆಗಮಗಳಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿದ್ದು , ಸಿದ್ಧಾಂತ ಶಿಖಾಮಣಿ ಹಾಗೂ ೧೨ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಶರಣರ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕಾರಗೊಂಡಿದೆ . ಬಸವಣ್ಣ , ಚನ್ನಬಸವಣ್ಣನವರು ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹೊಸರೂಪು ಕೊಟ್ಟರು . ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ತತ್ವವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಬಗೆಯನ್ನು ಕಂಡರು . ೧೫ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ತೋಂಟದ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗಯತಿಗಳು ‘ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಜ್ಞಾನಸಾರಾಮೃತ’ವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಪುನರುಜೀವನಗೊಳಿಸಿದರು . ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ನಡೆನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಈ ತತ್ವವನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ದಿವ್ಯದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸಿದವರು ೧೮ ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಾಲವರ್ತಿ ಶಿವಾನುಭವ ಚರವರ್ಯರಾದ ಲಿಂಗನಾಯಕನಹಳ್ಳಿಯ ಶ್ರೀ ಚನ್ನವೀರ ಶಿವಯೋಗಿಗಳು , ಅಷ್ಟಾವರಣ – ಪಂಚಾಚಾರ – ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಗಳನ್ನು ಸ್ವತಃ ತಾವು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ಶಿವಭಕ್ತರಿಗೂ ಸಾಧನೆಯ ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು . ಶಿವಾನುಭವ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಅನೇಕರ ಬಾಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಿದ ಪರಂಜ್ಯೋತಿಗಳು ; ಇಂಥ ಸ್ವಯಂ ಜ್ಯೋತಿಯ ದಿವ್ಯಪ್ರಕಾಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿದ ಶರಣಪುಂಗವ ಮೈಲಾರ ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರು .

 ಹರಭಕ್ತರಾದ ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರು ಹರದ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಕೈಕೊಂಡು ಗುರು ಲಿಂಗ – ಜಂಗಮ ದಾಸೋಹಿಗಳಾಗಿ ಶಿವಾನುಭವವನ್ನು ಚನ್ನವೀರೇಶ್ವರರಿಂದ ಪಡೆದರು . ಅಚ್ಚ ವೀರಶೈವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇವರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರರ್ಗಳವಾಗಿ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದೆ . ಶಿವನಿಗಿಂತಲೂ ಶಿವಭಕ್ತನೇ ಶ್ರೇಷ್ಠನೆಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಭಿತಿಯಿಂದ ವೈಚಾರಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಶರಣರಿವರು . ನ್ಯಾಯನಿಷ್ಟುರರಾಗಿ ಯಾವ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದ ಧೀರರು , ನಿಜವೀರಶೈವನ ನೈಜಾಚರಣೆಯನ್ನು ತತ್ವಬದ್ಧವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಇವರು , ೧. ಷಟ್ಸ್ಥಲ ನಿರಾಭಾರಿ ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ದಾಂತ , ೨ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ ೩. ಶಿವಾನುಭವ ದರ್ಪಣ , ೪ , ಲಿಂಗಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳು ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಮೊದಲನೆಯದರಲ್ಲಿ – ಅಷ್ಟಾವರಣದ ಮಹತ್ವ , ಪಂಚಾಚಾರ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮಾಚಾರಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ . “ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ ‘ ಯಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನ ಮೂರು ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ತುಂಬಿರಿಸಿದ್ದಾರೆ . ವಸ್ತುತಃ ಈ ತ್ರಿವಿಧಿಯ ಶಾಪವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ರಚಿಸಿದ ಕೃತಿಯಲ್ಲ . ಜನ ವದಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಬೆಳೆದ ಶಾಪದ ಸಂಗತಿ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ದೂರವಾಗಿದೆ , ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಶಿವಕವಿಯ ವೈಚಾರಿಕತೆ , ಆಳವಾದ ಅನುಭವ , ತರ್ಕಬದ್ಧವಾದ ವಿಚಾರ , ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಮುಪ್ಪರಿಗೊಂಡಿವೆ .

ಈ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯು ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೃತಿಯೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು . ಇದರಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಪ್ರತಿಪಾದಿತವಾಗಿದೆ . ವೀರಶೈವರ ಅಷ್ಟಾವರಣ , ಪಂಚಾಚಾರ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆಂಬ ಪರಿಯನ್ನು ಬಹು ಸುಂದರವಾಗಿ ಈ ಚಿಕ್ಕ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದು , ಅದರಿಂದ ಶಿವಕವಿಯ ಸ್ವಾನುಭಾವ ಹಾಗೂ ವಿಚಕ್ಷಣಮತಿಯ ಪರಿಚಯವಾಗುವದು . ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೩೩೩ ತ್ರಿಪದಿಗಳಿದ್ದು , ಎರಡೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಅಪಾರವಾದ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರಿಸಿರುವ ಸಾಹಸ ಶರಣರದು .

 ಆಲದ ಮರದ ಬೀಜ ಬಹು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೂ ಮರ ಅದೆಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿರುವುದೋ ಅದರಂತೆ ಈ ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ದರ್ಶನವನ್ನೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು . ಬಹುಶಃ ಇದು ಗುರುಸ್ತುತಿಗೈದ ಪಾರಾಯಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯೆಂಬುದಾಗಿಯೇ ಬಹುಜನರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು . ಇಂಥ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಕೃತಿಯ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಸದವಕಾಶ ದೊರೆತುದು , ಮಹಾಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಸತ್ಪ್ರೇರಣೆಯೇ ಇರಬೇಕು . ಪೂಜ್ಯ ಗುರುವರ್ಯರ ಅಪ್ಪಣೆಯಂತೆ ಮುಂಡರಗಿಯ ಕೆಲವು ಸದ್ಭಕ್ತರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಈ ‘ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ’ಯು ಪಾರಾಯಣಗೈಯ್ಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ . ಆ ಭಕ್ತರ ಪಾರಾಯಣವೇ ಈ ಕೃತಿ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣ . ಈ ತ್ರಿವಿಧಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುವದು ಸುಲಭ ಸಾಧ್ಯವಲ್ಲ . ಸಂಸಾರ ಹೇಯಸ್ಥಲದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಬೆಡಗಿನ ತ್ರಿಪದಿಗಳಾಗಲಿ , ಸ್ವಾನುಭಾವಾಚರಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ತ್ರಿಪದಿಗಳಾಗಲಿ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ . ಅನೇಕಾರ್ಥಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಗೊಳಿ ಸುವಲ್ಲಿ ಶಿವಕವಿಯ ಪ್ರತಿಭೆ ಘನವಾದುದು . ಈ ಶರಣರಿಗಿರುವ ಬಹುಗ್ರಂಥಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಫಲವಾಗಿ ಶಿವಾನುಭವವನ್ನು ಕೇಳಿದ ಪರಿ ( ಶಾಸ್ತ್ರಶ್ರವಣ ) ಸತ್ಕ್ರಿಯ ಸುಜ್ಞಾನಗಳಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿಯ ಸ್ವಾನುಭವವು ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ .

ಇಂಥ ಮಹತ್ವದ ಕೃತಿಯನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ , ಅನುಭವಿಸುವಲ್ಲಿ ಅಂತಃಪ್ರೇರಣೆ ಯಾದುದು ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುವಿನದೆಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ . ಸುಜ್ಞಾನ ಜಂಗಮನ ಸರಣೆಯೇ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮೂಡಿ ಬಂದಿದೆ . ಎರಡು ಸಲದ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಫಲವೇ ಈ ಕೃತಿ , ಮೌನಾನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಿ ಅರ್ಚನ ಅರ್ಪಣಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿ , ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಅನುಭವ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು . ಸನ್ ೧೯೭೫ ರ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಕೇವಲ ೧೩೦ ತ್ರಿಪದಿಗಳ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿಯಾಯಿತು . ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಕಠಿಣವಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ವಿಮರ್ಶಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿಚಾರಿಸುತ್ತ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿ , ಶ್ರೀಗುರು ಕುಮಾರೇಶ್ವರನ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಚಿದ್ಗುರು ಕುಮಾರ ಶಿವಯೋಗಿ ಹಾಗೂ ಅನ್ನದಾನೀಶ್ವರರು ಅದೆಂತು ಬರೆಯಿಸಿದರೊ ಅರಿಯದ ವಿಷಯ . ೬೦೦ ಪುಟದ ಈ ಹೆಬ್ಬೊತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ೧೯೭೫-೭೯ರಲ್ಲಿ ೩೦ + ೨೧ ಒಟ್ಟು ದಿನಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಸಂಗ ಕೇವಲ ೫೧ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು . ಕಾರ್ಯ ಬಾಹುಳ್ಯದಿಂದ ಎರಡನೆಯ ಸಲು ಅನುಷ್ಠಾನ ವಿಲಂಬವಾದರೂ ‘ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ’ಯ ಯಥಾರ್ಥ ದರ್ಶನವಾಯಿತು . ಇದು ಕೇವಲ ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲ ; ಇದರಲ್ಲಿ ‘ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವೇ ತುಂಬಿದೆಯಲ್ಲ . ೧೫ ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆ ಗ್ರಂಥಗಳ ಫಲಶೃತಿಯೆಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಯಿತು . ಆ ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಗಳು ಶೂನ್ಯಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಮಹಾನುಭಾವಿಗಳ ದಿವ್ಯ ನಿಲುವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿದೆ . ಅವುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುವದು ಸಾಮಾನ್ಯರ ಮಾತಲ್ಲ . ಅಲ್ಪರ ತುತ್ತಲ್ಲ . ಅವುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುವದು ಸುಲಭದ ಮಾತಲ್ಲ . ಅದು ಕಬ್ಬಿಣದ ಕಡಲೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ . ಅದು ಉಕ್ಕಿನ ಕಡಲೆ ‘ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪಂಡಿತರೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಮಾತೇನು ?

ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರು ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೀ ಚನ್ನವೀರ ಶಿವಯೋಗಿ ಗಳಿಂದ ಚಿನ್ಮಯಾನುಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದವರು . ವೀರಶೈವರಲ್ಲಿ ಸಾಭಾರಿ ಗುರು ದೀಕ್ಷೆಗೈದು ಲಿಂಗವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರೂ ಆಗದು . ಪ್ರಾಥಮಿಕ , ಮಾಧ್ಯಮಿಕ , ಹಾಗೂ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದರೂ ಪೂರ್ಣವಿದ್ಯೆ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವದಿಲ್ಲ . ಪುನಃ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ . ಅದರ ಮೇಲೆ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ – ಸ್ವಾನುಭಾವಗಳು ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ರೂಪಿಸಬಲ್ಲವು . ಅದರಂತೆ ಹಿರಿಯ ಮಠದವರಾಗಲಿ , ಸಾಭಾರಿಗುರು ( ಪಟ್ಟಾಧಿಕಾರಿ , ಉಪಾಚಾರ್ಯ ) ಗಳಾಗಲಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದರೆ ಆಗುವದಿಲ್ಲ . ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ನಿರಾಭಾರಿ ಜಂಗಮ ದೇವನಿಂದಲೇ ಹೊಂದಬೇಕೆಂಬುದು ಈ ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದೆ . ಲಿಂಗದೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿದ ಗುರು ಲಿಂಗದಪ್ರಾಣನಾಗುವದಿಲ್ಲ . ಸೂರ್ಯ – ಚಂದ್ರರಿಬ್ಬರೂ ಆತ್ಮ ಪ್ರಕಾಶದಿಂದ ಬೆಳಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಗುರು – ಲಿಂಗಗಳೆರಡೂ ಜಂಗಮ ಪ್ರಕಾಶದಿಂದಲೇ ಬೆಳಗಬಲ್ಲವೆಂಬುದು ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ ಪೂರ್ವಕ ಪ್ರತಿಪಾದಿತವಾಗಿದೆ . ಜಂಗಮಸ್ಥಲದ ಮಹತ್ವ ಹಾಗೂ ಜಂಗಮಾಧಿಕಾರದ ಘನತೆಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಬಂದಿವೆ . ತತ್ತ್ವ ಸಮನ್ವಯ ಚನ್ನಾಗಿ ವಿಕಾಸ ಹೊಂದಿದೆ . ‘ ಶಿವಾನುಭವ ದರ್ಪಣ ” ದಲ್ಲಿ ತಾತ್ವಿಕ ಅನುಭಾವ ಪದ್ಯಗಳಿವೆ .

 “ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿ’ಯ ಸ್ಥೂಲ ನೋಟ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ . ಶಿವಕವಿಗಳು ಅಷ್ಟಾವರಣವನ್ನು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪಂಚಾಚಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಗಳನ್ನು ಅದರಲ್ಲಿಯೇ ಅಡಕಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಏಕೆಂದರೆ , ಜೀವಾತ್ಮನ ಅಷ್ಟಾಂಗಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿರುವಂತೆ , ಅಷ್ಟಾವರಣವು ಸ್ಪುಟವಾಗಿದೆ . ಪಂಚಪ್ರಾಣಗಳು ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಅವ್ಯಕ್ತವಾಗಿರುವಂತೆ , ಪಂಚಾಚಾರಗಳು ಅಳವಟ್ಟಿವೆ . ಷಟ್‌ಸ್ಥಲಾತ್ಮವು ಅಷ್ಟಾವರಣಾಚರಣೆಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ . ಪ್ರಥಮತಃ ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುವಿನ ಸ್ತುತಿಗೈದು ಸಾಭಾರಿ ಸದ್ಗುರುವಿನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು , ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ಈ ಗುರುವಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆಯೇನೆಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾನೆ . ಅವಶ್ಯಕತೆಯ ಅರಿವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಆತನನ್ನು ಹೃದಯ ತುಂಬಿ ಹಾಡಿದ್ದಾನೆ . ಗುರುದೀಕ್ಷೆ ಪಡೆದವನು ಲೌಕಿಕ ತಂದೆ – ತಾಯಿ ಬಂಧುಬಳಗವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಗುರುವಿನಲ್ಲಿಯೇ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಕಾಣಬೇಕು . ಸದ್ಗುರುವನ್ನೇ ಸರ್ವಸ್ವವೆಂದು ಆರಾಧಿಸಿದರೆ ಗುರು ಕೃಪೆ ತೀವ್ರ ಲಭಿಸುವದೆಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ . ಯುಗಪ್ರಜ್ಞೆಯುಳ್ಳ ಗುರು ಶಿಷ್ಯನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಚಿಂತಿಸುತ್ತಾನೆ . ತನ್ನ ನಂಬಿದ ಶಿಷ್ಯನ ಬಗೆಗೆ ಕನಿಕರವಾಗುತ್ತದೆ . ಸಂವೇದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ . ಅದು ಅವಶ್ಯ . ಅವನೇ ಸದ್ಗುರು !

ಗುರುವಿನ ಸಂವೇದನೆಯ ನಗುವೆ ಈ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಬೀಜವನ್ನ ಬಹುದು . ಜೀವಕೋಟಿ ಹುಟ್ಟಿ ಎಡರು ಕಂಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಲಿ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಸಾಯುವದು ಯಾವ ಹಿತೈಷಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿಯಾದೀತು ! ಸಾವಿನ ಅಧಿಪತಿಯಾದ ಯಮನು ಕೋಣನ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸಾಂಕೇತಿಕತೆಯನ್ನು ಇರಿಸಿ ಶಿವಕವಿಯು ಸಾವಿನ ಕಾರಣವನ್ನು ಮುಂದೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ . ಕಾಮಕೇಳಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಮರೆತ ಮಾನವನು ಮಾಯಾ ಬಂಧನದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕುತ್ತಾನೆ . ಶರಣ ಸಿದ್ದಾಂತದಂತೆ ಮಾಯೆ ಹೊರಗಿನದಲ್ಲ . ಮನದ ಮುಂದಣ ಆಶೆಯೇ ಮಾಯೆಯಾಗಿ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕಾಡುತ್ತದೆ . ಕಾಮನ ಉರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಾಮಾರಿ ಮಾಯೆಯ ಉಪಟಳಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುವ ಈ ಕಾಯದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯ ಬಗೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ ಪಂಚಭೂತಗಳ ಭಯಾನಕತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತ ಪಂಚಭೂತಗಳ ಪಂಚೀಕರಣದ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಶರೀರವಾಯಿತೆಂದು ವಿವರಿಸುವನು . ಪಂಚಭೂತಮಯವಾದ ದೇಹವಿಕಾರದ ಅರಿವನ್ನು ಬಹುಸುಂದರವಾಗಿ ನೀಡುತ್ತಾನೆ . ಅಜ್ಞಾನಿಯಾದ ಜೀವಿಯು ಅಷ್ಟಮದಗಳಿಂದ ಸಪವ್ಯವಸನಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವದು ಗಾಳಿಗಿಕ್ಕಿದ ಸೊಡರೆಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ . ಮತ್ತೆ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಪಂಚೇಂದ್ರಿಯಗಳ ಪಂಚವಿಷಯಗಳ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಶಿವಕವಿಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ , ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಪರಿಚಯ , ವ್ಯವಹಾರಿಕ ಜ್ಞಾನ , ಯೌಗಿಕ ಪ್ರತಿಭೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ . ಪಂಚವಿಷಯಗಳ ಪರಿಚಯ ನೀಡಿ ಅಂತಃಕರಣ ಚತುಷ್ಟಯ ಹಾಗೂ ಗುಣತ್ರಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ . ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುತ್ತಿರಲು ಸಂಸಾರ ಹೇಯವೆನಿಸುವದು ಸಹಜ . ಸಂಸಾರ ಬಂಧನದಿಂದ ತನು ತಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಲು ಗುರುವಿನಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಯನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ . ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯ ನಿರೂಪಣೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಕಥಾನಕದಂತೆ ಸಾಗಿದೆ . ತ್ರಿಪದಿಯ ಯಾವ ಪದಗಳೂ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ . ಪ್ರತಿ ಶಬ್ದಗಳು ತನ್ನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ . ಸಂಸಾರಹೇಯಸ್ಥಲದ ತ್ರಿಪದಿಗಳು ಶ್ಲೇಷವಾಗಿವೆ . ೩-೪ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಂಜಿಸಿವೆ . ೫೦ ನೆಯ ತ್ರಿಪದಿಯಂತೂ ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನು ಬೋಧಿಸುವ ಪರಿಣಿತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ದ್ಯೋತಕವಾಗಿದೆ . ಅದೆಷ್ಟು ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರೂ ತ್ರಿಪದಿಯ ಅಂತಃಸತ್ವ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ .

 ಶಿಷ್ಯನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಂತೆ ಗುರುಕಾರುಣ್ಯದಿಂದ ದೊರೆಯುವದೇ ಲಿಂಗ , ನುಡಿಯ ಬ್ರಹ್ಮವು ನಡೆಗೆ ಬಂದು ಇಷ್ಟಲಿಂಗವೆನಿಸುವದು . ಈ ಲಿಂಗ ಹೊರಗಿನದಲ್ಲ ; ಶಿಷ್ಯನ ಚಿಚ್ಛೈತನ್ಯವೇ ಸದ್ಗುರುವಿನ ಯೋಗಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಅರುಹಿನ ಕುರುಹಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡುದೇ ಇಷ್ಟಲಿಂಗ ದೇಹದ ನವಚಕ್ರಗಳಲ್ಲಿಯ ನವಬ್ರಹ್ಮರು ಇಷ್ಟಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ನವಲಿಂಗಗಳಾಗಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವ ವಿಧಾನ ಅದ್ಭುತವಾದುದು . ಇಂಥ ಲಿಂಗಯೋಗಕ್ಕಿಂತ ಅಷ್ಟಾಂಗಯೋಗ ಕಷ್ಟ ಸಾಧ್ಯವೆಂತಲೂ ಶಾಂಭವ್ಯಾದಿ ಮುದ್ರೆಗಳೂ , ಹಠಯೋಗವೂ ಸಂಕಟದ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ವಿಡಂಬಿಸಿ ಸುಲಭ ಸಾಧ್ಯವಾದ ಶಿವಯೋಗದ ಮರ್ಮವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ . ಲಿಂಗಾಂಗಯೋಗಕ್ಕೆ ಮೂಲವಾದ ಲಿಂಗದ ಲಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿವೇಚಿಸಿ ಈ ಲಿಂಗ ಮೂಲ ಪ್ರಣವರೂಪಿಯಾಗಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾನೆ . ಲಿಂಗಷಟ್‌ಸ್ಥಲಗಳಲ್ಲಿ ಷಣ್ಮಂತ್ರದ ಸಂಬಂಧ ಮಾಡಿದಂತೆ ; ಅಂಗಸ್ಥಲಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಧಾರಣ ಚಾರಿತ್ರವನ್ನು ವಿವೇಚಿಸುವಲ್ಲಿ ವೀರಶೈವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ . ಲಿಂಗವಂತನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಮರ್ಮ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವದು . ಈ ಇಷ್ಟಲಿಂಗವನ್ನು ಆಧಾರಾದಿ ಚಕ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಚಿಸಿ ಮಹಾಲಿಂಗವನ್ನು ಬೆರೆಯುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತ ಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಲಿಂಗ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಲಿಂಗ ಸಂಬಂಧವನ್ನು , ಕರಣೇಂದ್ರಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾವಲಿಂಗ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ . ಮೂರು ವಿಧದಲ್ಲಿ ತ್ರಿವಿಧ ಸಂಬಂಧ ಹಾಗೂ ತ್ರಿವಿಧಾಂಗದ ತ್ರಿವಿಧತೆಯನ್ನು ಹೇಳುವಲ್ಲಿ ಶಿವಕವಿಯ ಲಿಂಗತತ್ತ್ವದ ವ್ಯಾಪಕತೆ ಅವರ್ಣನೀಯವಾಗಿದೆ .

 ಲಿಂಗವು ಸರ್ವಾಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಚೇತನಗೊಳ್ಳಲು ಜಂಗಮ ಕೃಪೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯ , ಲಿಂಗದ ಪ್ರಾಣ ಜಂಗಮ . ಲಿಂಗದಮುಖ ಜಂಗಮವೆಂಬುದನ್ನು ಸಿದ್ಧಾಂತಗೊಳಿಸಿ ಜ್ಞಾನ ಜಂಗಮನ ನಿಲವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತ ಜಂಗಮನ ತ್ರಿವಿಧ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ . ಜಂಗಮದೇವನ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವವನಾಗಿ ನುಡಿದಂತೆ ನಡೆವ ಷಟ್‌ಸ್ಥಲದಿರವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾನೆ . ಷಟ್‌ಸ್ಥಲವು ಜೀವನ ಸಿದ್ಧಾಂತವೆನಿಸಿದೆ . ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ಪಡೆದ ಶರಣನು ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯಬಲ್ಲನು . ಗುರುವಿನ ಗುರು ಜಂಗಮನಾಗಿರುವದರಿಂದ ಆತನ ಮಹತ್ವ ಅತಿಶಯವಾಗಿದೆ . ಜಂಗಮನು ಸಹಜಾಚರಣೆಯಿಂದಲೇ ಭಕ್ತೊದ್ಧಾರಗೈಯಬೇಕು . ಗುರು ಧರ್ಮ – ಕರ್ತೃವಾದರೆ ; ಜಂಗಮ ಧರ್ಮಸಂಶೋಧಕನೆಂಬುದನ್ನು ಶಿವಕವಿಯು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸಿದ್ದಾನೆ . ಸಾರಾಯಸಂಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಗುರು – ಲಿಂಗ – ಜಂಗಮ – ಪ್ರಸಾದಗಳು ಹೇಳಲ್ಪಡುವದರಿಂದ ತ್ರಿವಿಧ ವಸ್ತುಗಳ ಆರಾಧನೆ ಅವಶ್ಯವೆಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ . ಪೂಜ್ಯವಸ್ತುಗಳ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಪಾದೋದಕ ಪ್ರಸಾದಗಳು ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವವು . ಪ್ರಸಾದದಲ್ಲಿ ಪಾದೋದಕ , ಮಂತ್ರ , ಭಸ್ಮ , ರುದ್ರಾಕ್ಷಗಳು ಒಳಗೊಳ್ಳುವಂತೆ , ಜಂಗಮನಲ್ಲಿಯೂ ಗುರು – ಲಿಂಗಗಳು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ . ಅಂತೆಯೇ ಜಂಗಮಾರಾಧನೆಯೇ ಮುಖ್ಯವಾದುದು . ಪಾದೋದಕವು ಚಿದಮೃತವೆಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ . ಇದರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ಪ್ರಸಾದವೇ ಸದ್ಭಕ್ತರನ್ನು ಪೊರೆವ ಮಹಾತಾಯಿಯೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ . ಚತುರ್ವಿಧ ಸಾರಾಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿ ಕೊಂಡರೆ ಧ್ಯಾನ – ಮೌನ ನೇಮ – ನಿತ್ಯಗಳೆಂಬ ಪರಿಣಾಮ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವ ಬಗೆ ಮಾರ್ಮಿಕವಾಗಿದೆ .

 ಅಷ್ಟಾವರಣದ ಸಾಧನಗಳಾದ ವಿಭೂತಿ – ರುದ್ರಾಕ್ಷ – ಮಂತ್ರಗಳ ಬಾಹ್ಯ ಸ್ವರೂಪ ವಿವರಣೆಗಿಂತ ಅಂತರಿಕವಾಗಿ ಧರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಯನ್ನು ಬಹುಸುಂದರವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾನೆ . ಅಂತರಂಗದ ಅಷ್ಟಾವರಣವನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿಯೇ ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಯಾಗುವದೆಂಬ ಸಮಾರೋಪವಾಗಿದೆ . ಕೊನೆಗೆ ನಿರಾಭಾರಿ ಜಂಗಮನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಶರಣನು ತಾನು ಸಾಧಿಸಿದ ನಿಲವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತ ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ ಚನ್ನವೀರ ಮಹಾಶಿವಯೋಗಿಗಳ ಘನವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿ ಮಂಗಲಗೈದಿದ್ದಾನೆ . ಹೀಗೆ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕ್ರಮ ಬದ್ಧವಾದ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ದಾಂತವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ . ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಯಸುವ ಸಾಧಕರಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧನವಾಗಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ಬೇರೆ ಹೇಳಬೇಕಿಲ್ಲ . ಕೃತಿ ರಚನೆಯ ಸ್ವಾನುಭಾವದ ಪರಿಣಾಮ ಹೇಳಿದರಾಗದು . ಅದನ್ನು ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ ಸದಾಚರಣೆಗಳಿಂದ ಸ್ವಾನುಭಾವದಲ್ಲಿ ತಂದುಕೊಳ್ಳಲೆಂದು ಹಾರೈಸಲಾಗಿದೆ .

 ಮೃಡಗಿರಿ ಶ್ರೀ ಜಗದ್ಗುರು ಅನ್ನದಾನೀಶ್ವರನ ಮಹಾಪೀಠದ ದಶಮಾಧಿಕಾರಿ ಗಳಾಗಿ ದ್ವಾದಶ ವರ್ಷಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಸದ್ಭಕಸಂತತಿಗೆ ನೀಡುವ ಮಹಾಕೃತಿ ಶ್ರೀ ಜಗದ್ಗುರು ಅನ್ನದಾನೀಶ್ವರ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯ ರಜತೋತ್ಸವದ ಸ್ಮಾರಕ ಸಂಥ . ಸ್ಥಾವರ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಅಳಿವಿದ್ದರೂ , ಅಳಿವಿಲ್ಲದ ಜಂಗಮಕೃತಿಯಿದು . ಕನ್ನಡಮ್ಮನ ಮುಕುಟಕ್ಕಿರಿಸಿದ ಮಹಾಮಣಿ .

ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ

ಶ್ರೀ ಲಿಂಗನಾಯಕನಹಳ್ಳಿಯ ಶಿವಾನುಭವಚರವರ ಹಾಲವರ್ತಿ ಶ್ರೀ ಮನ್ನಿರಂಜನ ಪ್ರಣವರೂಪ ಚನ್ನವೀರಮಹಾ ಶಿವಯೋಗಿಗಳವರ ಕರಸಂಜಾತರೂ , ಮಹಾಶಿವಾನುಭಾವಿಗಳೂ , ಕಾಯಕನಿರತರೂ , ಶಿವಕವಿಪುಂಗವರೂ ಆದ ಮೈಲಾರದ ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರಿಗೂ ಒಮ್ಮೆ ಮತಿಯು ಅಮಂಗಳವಾಯಿತು . ಅಮಂಗಲದಿಂದ ಮಂಗಲ ಮೈದೋರದು . ಅದು ಕಾರಣ ಸಹಾಧ್ಯಾಯಿಗಳಾದ ಮುಳಗುಂದದ ಬಾಲಲೀಲಾ ಮಹಾಂತರ ಸಲಹೆಯಂತೆ , “ ಹರ ಮುನಿದರೆ ಗುರು ಕಾಯ್ವನು ; ಗುರು ಮುನಿದರೆ ಕಾವರಾರಿಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನರಿತು ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರು – ಕರುಣ , ಸ್ಕಲೆ , ಶಾಸ್ತ್ರಪರಿಣತಿ , ಸೌಂದರತೆ , ನಿರಾಶೆಗಳಿಂದ ಶೋಭಾಯಮಾನನಾದ ಜ್ಞಾನ , ಐಶ್ವರ್ಯ , ಯಶಸ್ಸು , ಧರ್ಮ , ವೀರ್ಯ , ತೇಜಸ್ಸುಗಳೆಂಬ ಷಡ್ಗುಣೈಶ್ವರ್ಯ ಭರಿತನಾದ ನಿರಾಭಾರಿ ಸದ್ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆ ಪಡೆಯಲು ಮತಿಗೆ ಮಂಗಳವನ್ನು ಮುಮ್ಮೊದಲು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ

 ಮತಿ ವಿಕೃತವಾದರೆ ಗುರು ಕೃಪೆಯಾಗದು . ಗುರು ಕೃಪೆಗೆ ಸುಮತಿಯೇ ಮೂಲ , ಅದನ್ನರಿತ ಶರಣರು ಸುಮತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಮಂಗಳವನ್ನು ಬೇಡುವ ಜೊತೆಗೆ ಗುರು ಕರುಣೆಯನ್ನು ಯಾಚಿಸಿದ್ದಾರೆ . ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಮಾಜದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ . ಶಿವಾನುಭವದ ಅರುವಿಗೆ ಆಶ್ರಯವಾಗಿದೆ . ಸ್ವಾನುಭಾವದ ನಿಲುವಿಗೆ ಆಧಾರವೆನಿಸಿದೆ . ಇಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಾವರಣವೆ ಅಂಗ ಎಂಬ ವೀರಶೈವ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುವಾಗಿದೆ . ಅಂಗನೊಡನೆ ಪ್ರಾಣ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಗಳು ಒಡಗೂಡಿರುವಂತೆ ಅಷ್ಟಾವರಣ ತತ್ತ್ವದೊಡನೆಯೇ ಪಂಚಾಚಾರ ಪ್ರಾಣಗಳು , ಷಟ್‌ಸ್ಥಲ ಆತ್ಮವೂ ಅನುಗೂಡಿದೆ .

ಈ ಶರಣ ಕವಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುವ ಕಥಾನಕವು ಯಥಾರ್ಥವಾಗಿಲ್ಲ . ಯಾಕಂದರೆ ಜನವದಂತಿಗಳು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ವಿಪರ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುವದು ಸಹಜ . ಶಿವಕವಿಯ ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ಸ್ವಾನುಭಾವದ ರಸಘಟ್ಟಿಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳದೆ

ಅಪಚಾರ ನುಡಿಗಳನ್ನಾಡುವದು ಸಮಂಜಸವೆನಿಸುವುದಿಲ್ಲ . ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಂಥ ಜ್ಞಾನಿಯಾದರೂ ಎಡಹುತ್ತಾನೆ . ಭಕ್ತಿಭಾಂಡಾರಿ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿಯೂ ಅಂಥ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲ . ಬಸವಲಿಂಗ ಶರಣರು ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಪೂಜ್ಯ ತನ್ಮೂಲಕ ಜಂಗಮ ಪುಂಗವನಿಂದ ಪಡೆದ ಸ್ವಾನುಭವದ ಸುಧೆಯನ್ನು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಗುರುವರರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರ ನೀಡಿದ ತಪ್ಪಿಗಾಗಿಯೇ ಗುರು ಕೃಪೆಯನ್ನು ಯಾಚಿಸಿದ್ದಾರೆ . ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನಾಗಿ ಹೆಣೆದಿರುವುದು ಸಾಧಕರ ಸೌಭಾಗ್ಯವೇ ಸರಿ .

೧. ಶ್ರೀ ಗುರು

೧. ಶ್ರೀ ಗುರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ

ಶ್ರೀ ಗುರುವೆ ಸತ್ಕ್ರಿಯೆಯ  | ಆಗರವೆ ಸುಜ್ಞಾನ

ಸಾಗರವೆ ಎನ್ನಮತಿಗೆ ಮಂಗಳವಿತ್ತು

ರಾಗದಿಂ ಬೇಗ ಕೃಪೆಯಾಗು

ಶ್ರೀ ಗುರುವೆ ಷಡ್ಗುಣೈಶ್ವರ್ಯ ಸಂಪದ್ಯುಕ್ತನಾದ ಗುರುವೆ ! ಶ್ರೀ ಕಾರವು ನಾನಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗವಾಗಿದೆ . ಶಬ್ದಕೋಶವು ೧೬-೧೭ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದೆ . ಅಮರಕೋಶದಲ್ಲಿ   “ಸಂಪತ್ತಿಃ  ಶ್ರೀಶ್ಚ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ್ಚ “ ಈ ಶಬ್ದವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಂಪತ್ತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ಶ್ರೀಕಾರವು ಮಂಗಲ ಸೂಚಕವಾಗಿ ರುವದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಈ ಕೃತಿಗೆ ಆದಿ ಮಂಗಲವಾಗಿ ಘಟಿಸಿದೆ .

ಶ್ರೀ ಗುರುರಾಯನು ಸಂಪದ್ಭರಿತನು . ಸಂಪತ್ತು ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ವೆಂದು ಇಬ್ಬಗೆಯಾಗಿದೆ . ಸತಿ – ಪುತ್ರ – ಧನ – ಧಾನ್ಯ – ಕರಿ- ತುರಗಾದಿಗಳು ಲೌಕಿಕ ಸಂಪತ್ತೆನಿಸಿದರೆ ; ಭಕ್ತಿ – ಜ್ಞಾನ – ವೈರಾಗ್ಯಾದಿಗಳು ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಸಂಪತ್ತು . ಶ್ರೀ ಗುರುವಿನಲ್ಲಿ ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಸಂಪತ್ತು ವಿಪುಲವಾಗಿದ್ದರೂ ಭೌತಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ಕರುಣಿಸಬಲ್ಲವನಾಗಿದ್ದಾನೆ . ಅಜ್ಞಾನ ನಿವಾರಣೆಯೇ ಗುರು ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥ , ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಳೆಯಬಲ್ಲವನೆ ಗುರುವೆನಿಸುವನು . ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಗುರು ಶಬ್ದ ನಿರ್ವಚನವನ್ನು – ಗುಕಾರ ಸ್ತ್ರಂಧಕಾರಃ ಸ್ಯಾತ್ ರುಕಾರಸ್ತನ್ನಿರೋಧಕಃ | ಅಂಧಕಾರ ನಿರೋಧಿತ್ವಾತ್ ಗುರುರಿತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ || ಈ ರೀತಿ ಮಾಡಿರುವರು . ‘ ಗುರುರ್ನಾಮ ಗೃಣಾತಿ – ಉಪದಿಶತಿ ತಾತ್ವಿಕಮರ್ಥಮ್ ? ಗುರುವಾದವನು ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಪರಿಗ್ರಹಿಸಿ ತಾತ್ವಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸು ತಾನೆ . ಶ್ರೀಗುರು ತನ್ನನ್ನು ಮೊರೆ ಹೊಕ್ಕವರ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿ ಜನನ ಮರಣಗಳನ್ನು ಕಳೆದು ಅರ್ಥಾತ್ ದೂರ ಮಾಡಿ ಸಕಲ ದುಃಖಗಳನ್ನು ನಿವೃತ್ತ. ಗೊಳಿಸುವನಲ್ಲದೆ ನಿತ್ಯಾನಂದ ಪದ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ರೂಪ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಕರುಣಿಸ ಬಲ್ಲನು . ಅದು ಕಾರಣ ಬ್ರಹ್ಮ ವಿಷ್ಣು ಮಹೇಶ ಈ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಶ್ರೀ ಗುರು ಮಿಗಿಲಾಗಿದ್ದಾನೆ.

 ಗುರುವಾದರೂ ಸತ್ಯ ಶುದ್ಧಕಾಯಕ , ನಿತ್ಯ ಶಿವಾರ್ಚನೆ ಧರ್ಮೋಪದೇಶಾದಿ ಸತ್ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ಸ್ವರೂಪನಾಗಬೇಕು . ಅಂದರೆ ಸತ್ಯಶುದ್ಧ ಕಾಯಕ ಮಾಡುವ ಶಿವಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಶಿವಾರ್ಚನೆ ಮಾಡಬೇಕು . ಅಂಥ ಸದ್ಭಕ್ತರಿಗೆ ಧರ್ಮೋಪದೇಶ ಗೈಯ್ಯಬೇಕು . ಸದ್ಗುರು ಲಿಂಗಾಂಗಸಾಮರಸ್ಯ ರೂಪ ಶಿವಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಾಗರವಾಗಿರ ಬೇಕು . ಇಂಥ ಪರಮ ಗುರುವಿನ ಉಪದೇಶ ಶಿಷ್ಯನ ಹೃದಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಬಲ್ಲುದು . ಮತಿಗೆ ಮಂಗಲವನ್ನೀಯಬಲ್ಲುದು . ಪ್ರೇಮದಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕರುಣೆ ದೊರೆಯಬಲ್ಲುದು .

 ವೀರಶೈವರಿಗೆ ಪೂಜ್ಯರೆನಿಸಿದವರು ಮೂವರು ; ಗುರು – ಲಿಂಗ – ಜಂಗಮರೇ ಆರಾಧ್ಯರು ಗುರುವಿನ ಗುರುವೇ ಶ್ರೀಗುರು . ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರು . ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಶಿವಕವಿಯು ನಿರಂಜನ ಜಂಗಮ ದೇವನ ಸತ್ಕೃಪೆಯನ್ನೇ ಪ್ರತಿ ನುಡಿಗೂ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ ದ್ದಾನೆ . ಪರಮ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಚನ್ನವೀರ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳು ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುಗಳು . ನಿರಾಭಾರಿ ಜಂಗಮ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಬಸವ ಲಿಂಗ ಶರಣರು ಸತ್ಯಶುದ್ಧ ಕಾಯಕ ತತ್ಪರತೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜೊತೆಗೆ ಅಷ್ಟಾವರಣವನ್ನು ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಿದವರು . ಅಂತೆಯೇ ಈ ಶರಣರು ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುತ್ವದ ಗರಿಮೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ಪರಮ ಗುರುಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮತಿಯ ಅಮಂಗಳತೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು . ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುಗಳೇ ಭಕ್ತನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿ ಮುಕ್ತನನ್ನಾಗಿಸುತ್ತಾರೆ . ನಿರಾಭಾರಿ ನಿರಂಜನ ಜಂಗಮನಿಲ್ಲದೆ ಭಕ್ತನಿಗೆ ಐಕ್ಯಸ್ಥಲ ಅಳವಡುವದಿಲ್ಲ . ಅಂತೆಯೇ ಲಿಂಗನಾಯಕನಹಳ್ಳಿಯ ಪೂಜ್ಯರಲ್ಲಿ ಶಿವಕವಿಗಳು ಅನುಗೃಹೀತರಾಗಿದ್ದರು . ಈ ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶ್ರೀಗುರು ನಿರಾಭಾರಿ ಗುರುವೆಂಬು ದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ .

 ಮತಿ ಮಲಿನವಾಗುವದು ಮಾನವ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸಹಜವಾದುದು . ಮಲಿನ ವಾದ ಮತಿಯನ್ನು ಗುರು ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಂಗಳಮಯಗೊಳಿಸುವದೇ ಮಾನವನ ಕರ್ತವ್ಯ , ಸುಮತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದೇ ಶರಣ ತತ್ತ್ವದ ಜೀವಾಳ , ಅರಿವು ಆಚಾರ ಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಶರಣಧರ್ಮ ಹುದುಗಿಕೊಂಡಿದೆಯೆಂಬುದು ಈ ಚಿಕ್ಕ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತ ವಾಗುವದು . ಭಕ್ತನನ್ನು ಮುಕ್ತನನ್ನಾಗಿಸುವದು ಈ ಮೇರು ಕೃತಿ

 ಗುರುಕರುಣ ತ್ರಿವಿಧಿಯು ಕೇವಲ ಪಾರಾಯಣ ಮಾಡುವ ಸ್ತೋತ್ರ ಕೃತಿಯಲ್ಲ . ವೀರಶೈವ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನು ದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸುವ ದಿವ್ಯತೆ – ಭವ್ಯತೆ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಯೆಂದರೆ ಅಚ್ಚರಿಪಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ . ಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರು ನಿರೂಪಿಸುವ ಅನುಬಂಧ

ಚತುಷ್ಟಯವು ಇಲ್ಲಿ ಸುಬಂಧುರವಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ . ಸತ್ಯ ಶುದ್ಧ ಕಾಯಕ ತತ್ಪರನು , ಸತ್ಕ್ರಿಯಾ ಸುಜ್ಞಾನದಿಂದ ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ ಸೌಖ್ಯಾಕಾಂಕ್ಷಿಯಾದ ಸದ್ಭಕ್ತನು ಇದಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ . ಅಷ್ಟಾವರಣಾಂಗ – ಪಂಚಾಚಾರ ಪ್ರಾಣ – ಷಟ್ ಸ್ಥಲಾತ್ಮ ತತ್ತ್ವಪ್ರಧಾನವಾದ ವೀರಶೈವ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವೇ ಇಲ್ಲಿಯ ವಿಷಯ ವಾಗಿದೆ . ಅಂಗನನ್ನು ಲಿಂಗನನ್ನಾಗಿಸಬಲ್ಲ ಸದ್ಗುರು ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ . ಅರ್ಥಾತ್ ಬೋಧ್ಯ – ಬೋಧಕ ಭಾವ ಸಂಬಂಧವಿದೆ . ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯ ರೂಪ ಮಹಾ ಮಂಗಳವೇ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಿದೆ . ಅಥವಾ ಶರಣನ ಶೂನ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಯೇ ಮಹಾ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂತಲೂ ಹೇಳಬಹುದು . ಇಂಥ ಸತಿಯಿಂದ ಲಿಂಗಾಂಗ ಸಾಮರಸ್ಯವೆಂಬ ಸೌಖ್ಯ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವದಲ್ಲದೆ ಮಹಾಮಂಗಳವು ಮೈದೋರುವದು . (ಮುಂದುವರೆಯುವದು)